ముందుమాట:

ఒక తెలుగువాడిని అయ్యుండి నేను నా మాత్రు భాష లో రాయట్లేదు అన్న ఆవేదన చాలా కాలంగా నాలో ఉంది. నా భాష గొప్పది అన్న విషయం నాకు నాడి నాడి లో ఇమిడిన నిజమే అయినా, నా భాష లో నేను ఏమి రాయగలనో నాకు పాలుపోలేదు. ఎన్నో కథనాలను పరిశీలించినా, నాలో చాలా సంవత్సరాలుగా భారతీయుల్లో మిగిలిపోయిన ఆంగ్లేయ ఆలోచనా విధానం, వారి భావ విశ్లేషణా శైలి ఒక తెలుగు నేల మీద పుట్టిపెరిగిన వాడిలా ఆలోచించనివ్వవు, మాట్లాడనివ్వవు, రాయనివ్వవు. ఒక లియో టాల్స్టాయ్, హెర్మన్ మెల్విల్, వర్స్వర్త్ లేదా డికెన్స్ తెలిసినంత బాగా నాకు ఏ ఒక్క తెలుగు రచయితా తెలీదు. అది నా దురదృష్టం. ఇరవై మూడు సంవ్సరాలు రాక ముందే ఒక పుస్తకం రాయాలి అని కంకణం కట్టుకున్న నాకు అది మా అమ్మా నాన్నా చదివితే ఆనందిస్తారు అన్న కనీస ఆలోచన రాలేదంటే, నాలో తెలుగు వాడి సున్నితమైన కుటుంబ భావోద్వగాలు సన్నగిల్లి, పాశ్చా్త్య “ఇండిపెండెంట్” మౌఖిక సిద్ధాంతం ఎంతగా ప్రభావితం చేసిందో అర్థం అవుతుంది. ఎన్నో సందర్బాలు తర్వాత నేను ఒక తెలుగు నవల రాయాలి అని నిర్ణయించుకున్నాను. ఇదే విషయం నా చెల్లికి నా స్నేహితురాలికి చెప్పాను. ఎంతో ఆనందించారు, ప్రోత్సహించారు. ఇదే సమయంలో మా నాన్నగారు ఈ మధ్య సాంకేతికతకు దూరంగా, ప్రకృతికి దగ్గరగా ఉండాలి అన్న ఆలోచనతో ఆయనకు ఎంతో ఇష్టమైన చరిత్ర, ఇతాసం, వివిధ దేశాల వీరులు, సంస్కృతులకు సంబంధించిన పుస్తకాలను చదవటం మొదలుపెట్టారు. నాకు చాలా మంచి భావన కలిగింది. నాకు తెలిసిన ఆంగ్ల రచయితల తెలుగు అనువాద పుస్తకాలు చెప్పాను, ఆయన చాలా ఆనందంగా కొనుక్కుని చదవటం మొదలు పెట్టారు. ఆయనకు తెలిసిన తెలుగు పుస్తకాలూ కొనుకున్నరు. మొదలుగా నేను “the alchemist” అనే పుస్తకాన్ని ఆయనకు ఇచ్చాను, అప్పుడు అనిపించింది, నేను కూడా తెలుగులో ఏమైనా రాయాలి అని. ఒక తెలుగు పండితుడి మనవడిగా, ఒక కథాల రచయితగా ఒక్క తెలుగు కథ అయినా రాయాలి, రాసింది అందరూ చదవాలి అని అనుకున్నా. అక్కడ మొదలు ఈ ప్రయత్నం.

ఎన్నో విషయాలు పరిగణనలోకి తీసుకొన తర్వాత “9” అనే ఒక కథను సిద్ధం చేసా. తొమ్మిది జీవితాలు ముడిపడిన కథ అది. ఒక జననం ఎంత ముఖ్యమైనది, ఒక ప్రాణం ఈ భూమి మీదకు రావటానికి పడే తపన, ఒక గర్భం పశిప్రాణంగా మారే తరుణం ఈ విశ్వంలో ఎంత విన్నుత్తనమైనది, ఎంత ప్రాముఖ్యత కలిగినదో తెలియచేసే కథ సిద్ధం చేసా. ఆ ప్రాణం తల్లి కడుపులో ఉండే తొమ్మిది నెలల్లో కథ నడుస్తుంది. ఎన్నో ఆపదలు, అపాయాలు, అపకారాలను దాటుకుని, ఈ కుల, మత, వర్గ కల్లోల సమాజంలోకి ఒక కఠినమైన పరిస్థితిలో ఆ ప్రాణం బ్రతికి బయటకు వస్తుందా లేదా అన్నది కథాంశం. కానీ తర్వాత వచ్చింది అసలు సమస్య. ఆంగ్లంలో ఆ కథను (ఏ కథ అయినా) సంవత్సరం తిరగకుండా రాయగలను. సునాయాసంగా. తెలుగులో ఎక్కడ రాస్తా! అప్పుడు అనుకున్నా “నాకు కావాల్సింది తెలుగు లో రాయటం సాధన చెయ్యటం,” అని. అలా అనుకున్న నేను, కొంత కాలానికి ఆ విషయం పూర్తిగా మర్చిపోయా. అసలు గుర్తే లేదు. నా రెండోవ ఆంగ్ల నవల మీద కసరత్తు మొదలు పెట్టా. దానికి తోడు జీవితం లో లెక్కలేనన్ని మార్పులు రావడం మొదలు అయ్యాయి. అలా జీవనయాత్రలో ఈలలు వేస్కుంటూ దూసుకుపోతున్న నన్ను తట్టి లేపాడు Khalil Gibran. ఈ సూఫీ కవి రాసిన “The Prophet” పుస్తకాన్ని చదివిన నేను ఎంతో ప్రభావితుడనయ్యాను. చాలా కాలం పాటు ఆ పుస్తకం లో ప్రస్తావన చేయబడిన విషయాలను మనసులో ఉంచుకున్నను. వాటి గురించి ఆలోచిస్తూ ఉన్నాను. పన్నెండో శతాబ్దం పర్సియన్ కవి Rumi తర్వాత ఆ స్థాయలో నాకు నచ్చే ప్రాకృతిక సిద్ధాంతాలను ప్రతిపాదించిన కవి గిబ్రనే. అలా నా మనసుకి, ఆలోచనకు ఎంతో దగ్గరగా ఉన్న ఆ పుస్తకాన్ని ఎలాగ అయినా తెలుగులోకి అనువదించాలి అని అనుకున్నా. అది ఎవరికోసమో కాదు. నా కోసం. ఆ పుస్తక అంతరంగం కేవలం చదివితే అర్థం కాదు, దానిని అనుభవించాలి అని అనుకున్నా. అది అలా అనుభవిస్తే మాత్రమే అర్థమయ్యే విషయం అని నమ్మకం పెట్టుకున్న. జీవితాన్ని మార్చే శక్తి ఆ పుస్తకానికి ఉంది అని నమ్మా. ఆ శక్తి నాకు ఎల్లవేళలా, స్పృహలో నిస్పృహలో తోడుగా ఉండాలి అనిపించింది.

ఈ అనువాదానికి బీజం వేసా.

ఇక్కడ నేను రాయబోయే ప్రతి ఆలోచన, ప్రతి సిద్దాంతం ఆ పుస్తకం నుండి తేసుకున్నవే. మక్కీ కి మక్కీ రాయకుండా కొన్ని మార్పులు చేసినా, ఆ పుస్తకానికి విధేయుడుగా ఉంటూ పుస్తకాన్ని పూర్తిగా ఇరవై ఆరు అధ్యాయాలుగా (ఏడు blogs గా) రాస్తా. ఎలాగ అయినా ఈ సాహసాన్ని పూర్తి చేస్తా. ఈ ప్రయాణం లో నాకు అందరూ అండగా ఉండాలి అని కోరుకుంటూ, తప్పులను చిన్నవడిగా నన్ను భావించి మన్నిస్తారు అని ఆశిస్తూ . . .

– గోపరాజు శ్రీ సాయి నాగేంద్ర శర్మ. రచేత, Dark Side of The Coin.

కహ్లీల్ గిబ్రాన్ “The Prophet” – అనువాదం, తెలుగులో.

నా ఈ ప్రయత్నం నా భాషకు, నా అమ్మానాన్నలకి, నా చెల్లికి, నా స్నేహితురాలికి అంకితం.

అధ్యాయం ౧: ఆమ్లుస్తాఫా మరియు ప్రేమ

అది ఐఏలోల్ మొదలైన ఏడవ రోజు. ఓర్ఫలేస్ నగరవాసులకు పంట చేతికి వచ్చే కాలం మొదలైన వేల. ఆ రోజు తెల్లవారే సమయానికి ఆమ్లుస్తాఫా ఆ నగర గోడల అవతల ఉన్న కొండ మీదకు ఎక్కి సముద్రం వైపు చూడసాగాడు. ఆమ్లుస్తాఫా ఒర్ఫలేస్ నగరానికి వచ్చి అప్పటికి పన్నెండు సంవత్సరాలు పూర్తి అయ్యింది. తనే జీవిత ప్రయాణంలో ఆఖరి దశలో ఉన్నపటికీ, పన్నెండు సంవత్సరాలుగా తను పుట్టిన నేలను మరలా చూడాలన్న ఆకాంక్షతో ప్రతీ రోజూ ఆ ఓడ కోసం ఎదురుచూస్తూనే ఉన్నాడు. ఆరోజు, ఆమ్లుస్తాఫాకు మంచుతెరలను చీల్చుకుంటూ అతని వైపు వస్తున్న ఆ ఓడ కనపడింది.

ఆమ్లుస్తాఫా ఆనందానికి అవధులు లేవు. అతని హృదయం నుండి ఆ సముద్రం వైపు సంతోషం ఏరుగా ఎగసింది. ఒక్కసారి అతడు తన కళ్ళను మూసుకుని తన హృదయ మందిరములో మనసుని దేవుడుగా తలచి ప్రార్థన చేశాడు. కళ్ళు తెరిచి ఆ కొండను దిగుతూ ఆ సముద్రం వైపు నడవసాగాడు.

అలా కొండ దిగుతున్న ఆమ్లుస్తాఫా మనసు ఒక సంశయం లో పడింది. ఒక బాధ అతని అంతరంగంలోపల వెలుగులోకి వచ్చింది. అతను కొరుకున్న ఓడ ఈ రోజు వచ్చివుండచు. అతను పన్నెండు సంవత్సరాలుగా ఎదురుచూస్తున్న తరుణం ఆసన్నమైఉండొచ్చు, కానీ అది అతని మనసుకు పూర్తి అన్నందాన్ని ఇవ్వలేదు.

కొండ రాళ్ళను దాటి దిగుతున్న మనసు దిగులుపడింది: “గాయపడక ఈ మనసు ఈ నగరగోడలను వీడిపోగలదా! కుదిటపడని ఈ మనసును మోస్తూ దుఃఖపడక పదము కదపగలనా?

రాత్రుల కౌగిలిలో ఒంటరి అయివున్నా, వేకువ సమయములో వేదనపడుతున్నా, వీడిపోయే ఈనాడు, మనసు కలతపడక కునుకు తీయగలనా!

అడుగు అడుగునా మనసులాగు ఈ వీధులలో, ప్రాణవాయువు పంచి మంచి కాలము గడిపినా. ఈ కొండలలో, ఈ వాగులలో, నా మనసు మూలలనుండి ఉాలలాడిన ఊసులు ఊగులే. ఎట్టి మనసు పొగలదు కలత పడక ఈ నగరం వీడి. కోత కదా హృదయానికి ఈ వీడుకోలు?

మర్చునది కాదు వస్త్రం; రక్తం చిందు చర్మదారం. మాట కాదు విడుచునది; మనసు వీరి కోసం.”

---

ఇక మోయాలేను ఈ భారం. మనిషి మనుగడను సైతం ముంచుకెల్లే సంద్రం పిలుచువేల, వంచి తల నేను వెళ్ళ సమతం. ఆగు ప్రతి రేయి కాలుబందించు పరిహారం. మాటను మోయదు పెదవుల పెనుభారం, గూడును మోయదు గద్దల సందోహం. అట్టిది నేను ఎటుల మొయను ఈ నగర పరిమాణం?”

అలా ఆలోచిస్తూ కొండ దిగిన ఆమ్లుస్తాఫా, ఒడ్డు చేరిన ఓడను చూసాడు. ఆ ఓడలో అతనికి తనకోసం వచ్చిన అతని సొంత జనం కనిపించారు. వెంటనే అతని మనసు వారిని చేరటానికి ఉర్రూతలూగింది.

అతని ఆత్మనందు ప్రియగానం ఇలా ప్రతిద్వనించింది: “నా మాతృభూమి మన్నులో తనువుగాంచిన నా సోదరులారా, సంద్రపు అలలలో వేడుకలు జరుపుకునే వీరులరా! ఎన్ని మార్లు నా కలలప్రపంచంలో మీరు తేలియాడారో ఎటుల తెలుపను? ఈ దినము నా వేకువలోకి వచ్చారు – నా నిదురను మించిన మాయలోకి వచ్చారు.

మరొక్క క్షణము మాత్రమే ఈ స్తంభించిన నేల గాలులను పీలుస్తూ, ఒక్క సారి వెనక్కి తిరిగి చూస్తా. ఆ క్షణము అవల ఆ ఓడనందు, మీ మధ్య ఉంటా: నావికులయందు నావికుడిగా, నా సోదరుల మధ్య సోదరుడిగా.

ఒక్క ఓడ యందే కాక, సకల నదులకు, పారు ప్రతి సరసుకు విముక్తినిచ్చు సంద్రము పైన నిలుచుని ఉంటా. అన్నిటికీ స్వేచనిచ్చే సంధ్రము మనకు ఇవ్వక ఉంటుందా! ఒక్క సారి ఓడ హుంకరించాకా, ఒక్క సారి తెడ్డు తేలాకా క్షణం క్షణం ఇక స్వేచ్ఛా జీవితమే.

ఓ అంతులేని సంద్రమా, ఈ అంతులేని ఓ చినుకు నీలోకి వస్తుంది.”

ఇలా మాట్లాడుతూ ఓడ వైపు వస్తున్న ఆమ్లుస్తాఫా, ఓర్ఫలేస్ కార్మికులు, శ్రామికులు తమ పనులను విడిచి పరుగు పరుగున పొలాల్లోనుంచి, కంగారుగా వారి ఇళ్ల నుంచి, ఓడ వైపుకూ, తన వైపుకూ తరలి రావటం చూసాడు. అతని ఓడ రాక గురించి నగరం మొత్తానికి తెలిసింది.

---

అట్టి ఆప్యాయాన్ని చూసిన ఆమ్లుస్తాఫా, తన మనసులో ఇలా అనుకున్నడు:

“ఈ పూట కలయికకు చిహ్నంగా నిలుస్తుందా లేక వీడిపోవటానికా? నిస్సారమైన నా జీవిత సాయంత్రమే నాకు రేయిగా నిలుస్తుందా?

నాకోసం నాగలి విడిచిన రైతుకు నేను ఇప్పుడు ఏమి ఇవ్వగలను? నాకై చేతి నేతను విడిచిన శ్రమికుడికి నేను ఏమి చెప్పగలను? వారికి ఇచ్చేంత పండ్ల సంపద నా మనస్-వృక్షానికి ఉందా? నా మనసు సంద్రమై పారినా వారి ఆశల దోసిలిని నింపునా?

వారి స్పర్శకు ప్రణమిచ్చే వీణను కాను, వారి ఊపిరికి గానమిచ్చే వెనువును కాను. ప్రాకృతిక మౌనంలో మునిగిపోయిన నేను, మౌనము నేర్పిన పాఠాలు వీరికి ఎటుల చెప్పను? ఈనాడు నా మనసున పూసిన పూలచెట్ట్లు ఏనాడు నాటానో నాకైనా తెలుసా!

నేను పట్టే కాగడైనా నా మనసులోని చీకటిని చిదిమేనా? చీకటినందు నిలిచిన నా కాగడా ఆ చీకటి వీధుల రారాజు వాడుటకు తప్ప పనిచేయునా?”

ఇలా తను మాట్లాడుకున్నా, మాటల్లో చెప్పలేని మనోభావాలు లోపల ఉంటూనే ఉన్నాయి. అతను ఆ కొండను పూర్తిగా దిగి నగరమధ్యలోకి రాగానే, ఆ నగరవాసులు అతని చుట్టూ చేరి, ఏకకంఠంతో అతనిని వెలోద్ధని ప్రదేయపడసాగారు.

నగర పెద్దలు, “నీవు వెళ్లొద్దు. అప్పుడే వెళ్లొద్దు. మా జీవిత సయంత్రాలలో మాకు ఉదయించే సూర్యుడిలా తోడుగా ఉన్నావు. అతిథి కాదు నీవు పరునివి కావు. కొడుకువి నీవు, మా బిడ్డవి. నీ ముఖము కొరకు తపన పడే మా కళ్ళకు కలతనీకు.” అని ప్రాధేయపడ్డారు.

ఆ నగర మగా మరియు ఆడ పూజారులు, “ఆ సముద్ర కెరటాలు నీ ఉనికిని మాకు ఒక జ్ఞాపకంగా మార్చనివ్వకు. ఒక మనిషిలా కాక ఒక మునిలా మా మధ్య ఉన్నావు, నీ నీడ స్పర్శను మాకు దూరం చెయ్యకు. నిన్ను ఎంతగానో ప్రేమించిన మేము ఆ ప్రేమను మౌనమనే ముసుగులో ఉంచుకున్నాము. కానీ ఇప్పుడు ఆ ప్రేమ నిన్ను వెళ్లనివ్వొదు అని కేకలు పెడుతోంది. నీకు కనిపించాలి అని తపన పడుతోంది. ఈ క్షణం నీవు వెళ్ళుటకు సిద్దపడువరుకూ దానికి అది ఎంత ముఖ్యమో తెలియలేదు.” అని వారి బాధను వ్యక్తపరిచారు.

వారి పిదప, ఒకరి తరువాత ఒకరు ఆమ్లుస్తాఫాను వెళ్లొద్దని వేడుకున్నారు. కానీ ఆమ్లుస్తాఫా తన తలను బాధతో దించుకున్నాడే తప్ప వారికి సమాధానం ఇవ్వలేదు. అతనికి ఎంతో దగ్గరగా ఉన్నవారికి తప్ప అతని కన్నీరు ఎవరికీ కనపడలేదు. అక్కడ నుంచి ఆమ్లుస్తాఫా మెల్లగా ఆ నగరవాసులతో ఆ నగరం మధ్యలో ఉన్న గుడి దగ్గరకు నడిచాడు.

ఆ గుడిలోపల నుంచి, ఒక కాలజ్ఞాని అయిన ఆల్మిత్రా అనే మహిళ బయటకు వచ్చింది. ఆమ్లుస్తాఫా ఆల్మిత్రా వైపు ఎంతో భారంగా చూసాడు. అతను ఈ నగరానికి వచ్చినపుడు అతనిని నమ్మి అతనికి ప్రేమగా ఆశ్రయం ఇచ్చింది తనే. ఈనాడు వీడిపోతూ ఆమె దగ్గరకు వచ్చిన అతనిని ఆమె కూడా అలాగే చూస్తూ మాట్లాడటం మొదలుపెట్టింది:

“ఓ దైవదూతా, విశ్వపుఅంచులను దాటుకుని వెళ్లే నీ అన్వేషణలో, ఆ ఈ ఓడలో దూరతీరాలకు నీవు తరలి వెళ్ళావు. మరలా నీ ఓడ నీకై వచ్చింది. నీ గురుతుల మజిల్లిల్లో ఇమిడిపోయిన నేలను చేరాలన్న నీ తపన అంతులేనిది. ఆ నీ చోటుని చెరనివ్వక మా ప్రేమ నిన్ను కట్టిపడేయదు.

కానీ నీవు వెళ్ళు క్షణమున, మాతో మాట్లాడి, నీ జ్ఞానాన్ని మాకు పంచు. నీ నుంచీ పొందిన జ్ఞానాన్ని మా పిల్లలకు, వారి నుంచి వారి పిల్లలకు చేరవేస్తూ ఎన్నటికీ మన్నుకానివ్వము.

నీ ఒంటరితనములో మా రోజులు చూసావు, నీ మెలుకువలో మా నిదురించే బాధలు చూసావు. మాకు జ్ఞానమునివ్వు: మా జనన మరణ అంతరంగము గురించి మాకు జ్ఞానమునివ్వు.”

దానికి అతను సమాధానం ఇచ్చాడు. “ఓర్ఫాలేస్ ప్రజలారా! విశ్వం అంతా ఇమిడ్చుకున్న మీ మనస్సుకు తెలియని ఎటువంటి విషయాన్ని నేను మీకు చెప్పగలను?”

దానికి ఆల్మిత్రా, “ప్రేమ గురించి మాట్లాడు,” అని అడిగింది.

మొదలు దించిన అతని తల, అప్పుడు ఆ జనసముద్రాన్ని చూడటానికి లేచింది. అతని చూపు పడిన క్షణం నుంచి ఆ ప్రజలలో లోతైన నిశబ్దం అలవరింది. చూపు చెదరక అందరూ అతనినే చూడసాగారు.

అప్పుడు ఆమ్లుస్తాఫా తన గంభీరానికి మృదుత్వం కలిసిన గోంతుతో మాట్లాడసాగాడు:

“ప్రేమ పిలిచిన వేళ, వెంట వెళ్ళండి. అతని దారులు కష్టంగా ఉన్నా, అగాధంలా అనిపించినా, వెంట వెళ్ళండి. అతని రెక్కలు మిమల్ని కప్పినప్పుడు అతనికి సమ్మతం తెలపండి. అతని చెరల్లో కత్తులు ఉన్నా, అవి గాయం చేస్తున్నా, వీడకండి. ప్రేమ మాట్లాడినప్పుడు నమ్మండి. అతని మాట ఒక తోటను ధ్వంసం చేసే రాల్లవానవలే మీ కలల్ని ధ్వంసం చేసినా, నమ్మండి.

ప్రేమ మీ తలపై కిరీటాన్నీ ఉంచుతుంది, మిమ్మల్ని సిలువకూ వేళ్లాడతీస్తుంది. ప్రేమ మిమల్ని ఎదిగేలా చేస్తుంది, దహించీవేస్తుంది.

ప్రేమ మీ అంత అయ్యి మీ కొమ్మలను సూర్యుడికి పరిచయం చేస్తుంది. అదే ప్రేమ మీ వేర్ల వరుకూ తవ్వి మీ అడుగుజాడలను అతలాకుతలం చేస్తుంది.

ప్రేమ వరికుప్పలాగ మిమ్మల్ని దగ్గరకు తెస్తుంది. ప్రేమ మిమ్మల్ని మీకు నిజంలా పరిచయం చేస్తుంది. ప్రేమ మీ పైపై ఉన్న పొరలు అన్నిటినీ తుంచి వేస్తుంది. మిమల్ని నిజమైన వెలుగులోకి తీసుకొస్తుంది. ఈ ప్రేమ మీరు పూర్తిగా మీరు అయ్యేవరకు మిమ్మల్ని నేస్తూనే ఉంటుంది. అలా పూర్తి అయిన మిమ్మల్ని యజ్ఞయాాదులలో వేసిన మహత్తరమైన కానుకలాగ ఆ దైవం ముందు నుంచోపెడుతుందీ ప్రేమ.

కానీ ఈ ప్రేమ మిమ్మల్ని మీ గురించి మీరు పూర్తిగా తెలుసుకునే వరుకూ చేరదు. మీ రహస్యం ఏమిటో తెలుసుకుని ఆ రహస్యాన్ని మీ జీవితంలో ఒక అంతర్భాగం చేసుకున్నప్పుడే మీరు నిజమైన ప్రేమను పొందుతారు.

మానవ సహజగుణమైన భయములోపడి, కేవలం ప్రేమ యొక్క ప్రశాంతతని, సుఖాన్ని మాత్రమే కోరుకోవద్దు. అటువంటి ప్రేమ కావాలి అనుకుంటే, మీ నిజత్వన్ని విడిచి ప్రేమమందిరం నుండి వెళ్ళిపోవటం మంచిది. అటువంటి సుఖమైన ప్రేమను మాత్రమే కోరుకునే వారు నవ్వు పూచే కాలంలో మనసుని నవ్వుతో నింపలేరు, బాధ నిండే సమయంలో మనసారా పూర్తిగా ఎడవలేరు.

ప్రేమ ప్రేమను తప్ప మరొకటి ఇవ్వదు. ప్రేమ ప్రేమను తప్ప మరి ఏదీ తీసుకోదు. ప్రేమ ఎవ్వరినీ బలవంతముగా ఆవహించదు, లేక ఎవ్వరిచేతా ఆవహింపబడదు. ప్రేమ ప్రేమగా ఉంటే అంతే చాలు.

నువ్వు ప్రేమని కనుగొన్నప్పుడు, “దేవుడు నా హృదయములో ఉన్నాడు,” అన్నది మరచి, “నేను దేవుని మనస్సులో ఉన్నాను,” అన్న సత్యాన్ని గుర్తిస్తావు. కానీ ప్రేమను పొందటానికి దారులు వేతకొద్దు; సమర్డుడివి అయితే ప్రేమే నీ వైపు వస్తుంది.

ప్రేమకు ప్రేమ తప్ప మరో కోరిక లేదు. కానీ ఆ ప్రేమ మిమ్మల్ని ఆశతో నింపెస్తే, ఆ ఆశను ఈ విషయాలు తెలుసుకోవడం గురించి వాడండి:

ఆ ప్రేమ కోసం రాతిరి సైతం గానం చేసే సెలయేరులా మారటం తెలుసుకోండి. అతి సున్నితంగా ఉంటే పడాల్సిన బాధను తెలుసుకోండి. ప్రేమ గురించి తెలుసుకునే యత్నంలో గాయపడటం తెలుసుకోండి; ఆ బాధను కూడా ఆనందంగా, ఇష్టంగా అనుభవించటం తెలుసుకోండి. ప్రతీ వేకువలో మనసు రెక్కలు విప్పి మరో రోజు ఉందన్న ఆనందాన్ని పొండటం తెలుసుకోండి. మద్యాణాలు ప్రేమ గురించి ఆలోచిస్తూ ఆనందపడి, సాయంత్రం ప్రేమతో నిండుగా ఇంటికి వెళ్లటం తెలుసుకోండి. అటువంటి ప్రేమను మనసులో పెట్టుకుని, ప్రేమనిచ్చే పేరును పెదాలపై ఉంచుకుని, కృతజ్ఞతతో నిదురపోవటం తెలుసుకోండి.” అని ముగించాడు.

అప్పుడు ఆల్మిత్రా, “అట్టి యడల, వివాహం గురించి కూడా చెప్పండి,” అని అడిగింది.

---

అధ్యాయం ౨: వివాహం, పిల్లలు, దానం, ఆహార అలవాట్లు మరియు శ్రమ.

ఆమ్లుస్తాఫా ప్రేమ యొక్క గుణగణాల గురించి చెప్పటం పూర్తి అవ్వగానే, ఆల్మిత్రా, “అట్టి యడల, వివాహం గురించి కూడా చెప్పండి,” అని అడిగింది.

దానికి ఆమ్లుస్తాఫా ఇలా సమాధానం ఇవ్వసాగాడు, “మీరు కలిసే పుట్టారు, ఎప్పటికీ కలిసే ఉంటారు. మరణం తన తెల్లటి రెక్కలతో మిమల్ని వేరు చెయ్యటానికి ప్రయత్నించినా మీరు ఎప్పటికీ కలిసే ఉంటారు. అవును, ఆ దేవుని నిషబ్ధ జ్ఞాపకాలలో మీరు ఒక్కటిగానే ఉంటారు. కానీ, మీ మధ్య కొంత ద్వారాన్ని ఉండనివ్వండి. ఆ దైవానికి మీ మధ్య కొంత చోటును కల్పించండి.

ఒకరిని ఒకరు అంతులేనంతగా ప్రేమించండి. కానీ ఆ ప్రేమ మిమల్ని బండించివేసే సంకెల కాకూడదు. అది ఒక సముద్రం కదిలే కెరటనికి ఇచ్చే స్వేచ్ఛా స్వాతంత్య్రాన్ని ఇవ్వగలగాలి. మీరు ప్రేమతో ఒకరి మనసును ఒకరు నింపుకొండి, కానీ ఒకరి మనసును మరొకరు బలవంతంగా పీల్చకండి. అనుక్షణం గాన నృత్యాలు మధ్య ఆనందంగా ఉండండి, కాని ఎవరి సంగీతానికి వారు నృత్యం చేసే స్వేచ్చను కాపాడుకోండి. ఒక వీణ తీగలు అన్నీ కలిసే స్వరం వచ్చినా, అవి వేరువేరుగా సంగీతాన్ని ఇచ్చే సమర్థత కొలిపోవు కదా!

మీ మనసుని ఇచ్చిపుచుకొండి, కానీ అది బందికానా అవ్వకూడదు. ప్రకృతి మాత్రమే మీ మనసుకి నిజమైన యజమాని.

గుడి స్తంభాలు అన్నీ కలిసి గోపురాన్ని నిలబెట్టినా, విడిగానే కదా నిలుచున్నాయి? ఒక మర్రిచెట్టు నీడల్లో మరో మర్రిచెట్టు ఎదగలేదు కదా!”

అలా వివాహం గురించి మాట్లాడిన ఆమ్లుస్తాఫాను ఆ నగరసమూహంలో నిలుచున్న ఒక తల్లి తన బిడ్డను గుండెలకు ఎత్తుకుని, “పిల్లల గురించి చెప్పండి,” అని అడిగింది.

దానికి ఆమ్లుస్తాఫా, “మీ పిల్లలు మీయొక్క పిల్లలు కాదు. వారు ప్రకృతి ద్వారా సాగుతున్న ప్రాణపరంపర యొక్క నిదర్శనం. వారు మీనుండి లేదా మీద్వారా ఉద్భవించచ్చు, కానీ, మీ వల్ల కాదు. వారు మీతో ఉండొచ్చు, కానీ మీకు సొంతం కాదు.

మీ పిల్లలకి మీరు మీ ప్రేమను ఇవ్వండి, మీ నమ్మకాలూ, ఆలోచనలూ కాదు. వారికి వారి ఆలోచన ఊరుతుంది. మీరు వారి శరీరానికి ఆశ్రయం ఇవ్వండి, ఆత్మకు కాదు. వారి ఆత్మలు, ఆలోచనలు రేపటికి చెందినవి. ఆ రేపటి గురించి మీరో, నేనో తెలుసుకోలేము, కలల్లో కూడా! మీరు వారిలా ఉండటానికి కృషి చెయ్యొచ్చు, కానీ వారిని మీలా మార్చటానికి ప్రయత్నించకండి. వారి జీవితం వెనక్కి వెళ్లటంలేదు, వారి బ్రతుకులు నిన్నటి కోసం కాదు.

మీరు జీవంతో నిండివున్న బాణాల్లాంటి మీ పిల్లల్ని విడిచిపెట్టే ధనస్సు లాంటివారు మాత్రమే. మీరు విల్లుకాడు కాదు. విల్లుకాడు ఆ పైవాడు. ఆ వీల్లుకాడు అంతులేని విశ్వపు మజిలిలోకి ఈ బాణాలను ఎక్కుపెడతాడు. ఆ గురిని అందుకోవటానికి మిమల్ని వంచుతాడు. కానీ ఆ బాధ ఆ బాణాలను సందించటనికి మాత్రమే.

ఆ విల్లుకాడి చేతిలోని బాధను ఆనందంగా స్వీకరించండి. అతనికి ఎగిరే బాణం ఎంత ఇష్టమో, కదలక స్థిరంగా ఉన్న విల్లు కూడా అంతే ఇష్టం.” అని పిల్లలతో తల్లితండ్రులకు ఉన్న ప్రాకృతిక సంబంధాన్ని తెలియచేశాడు.

అప్పుడు ఒక ధనికుడు, “మరి దానం గురించి కూడా చెప్పండి,” అని అడిగాడు.

దానికి ఆమ్లుస్తాఫా, “మీరు మీ ధనాన్ని ఇచ్చినప్పుడు కేవలం కొంత మాత్రమే ఇస్తున్నట్టు అర్థం. మీరు మీ మొత్తాన్ని ఇచ్చినప్పుడే నిజమైన దానం చేసినట్టు అన్న విషయాన్ని గమనించండి. మీ ధనము మీ రేపటి భయము కాక ఇంకేమిటి? అలా జీవితం అంతా రేపటి కోసం ధనము దాచుకోవడం అంటే తీర్థయాత్రకు వెళ్లే దారిలో ఒక కుక్క జాడతెలియని చోట ఏముకులను దాచుకునట్టే కదా! అవసరానికి అవసరాన్ని మించిన భయం ఉందా? ఒక నిండుగా ఉన్న నూతిలోకి చూసి కూడా భయపడితే, ఆ భయం దాహం గురించా లేక దాహం ఎప్పటికీ తీరదు ఎమో అన్న వెర్రి భయంతోనా?

ఎంతో ఉండి కూడా పేరూ, ప్రతిష్ఠా, పరపతి కోసం ఇచ్చే దానం ఎప్పటికీ పుర్తికాదు. అది ఎటువంటి మంచికి ఉపయోగపడదు. కానీ, చాలా తక్కువ ఉన్నా ఉన్నది మొత్తం ఇచ్చేసేవారు ఉన్నారు. వీరు దైవంపై, దైవాసీసులపై నిజమైన విశ్వాసం కలిగినవారు. వారికి ఎప్పటికీ ఎటువంటి లోటూ రాదు.

ఆనందంతో ఇచ్చువారికి ఆనందమే బహుమతి, బాధతో ఇచ్చువరికి బాధే ప్రయిచ్చితం. అయితే, ఎవరైతే ఇస్తూ ఇస్తున్నందుకు బాధపడరో, ఎవరైతే ఆనందాన్నీ కోరుకోరో, లేక వారి పుణ్యం కలుగుతుందని ఆశించరో, వారు పూలకొండల నుంచి వచ్చు పరిమళం ఏదీ ఆశించక గుభాలింపుగా ఆకాశాన్ని చేరునట్టు దానం చేస్తారు. అటువంటి వారి చేతులలో నుంచి భగవంతుడు మాట్లాడతాడు. వారి దయా కరుణా కలిగిన కన్నుల వెనుక నుంచి తన చిరునవ్వులను భగవంతుడు ఈ భూమిపై వెదజల్లుతాడు.

అడగగానే ఇవ్వటం చాలా ఉత్తమమైన మార్గం, కానీ అడగకుండా, అవసరాన్ని అర్థం చేసుకుని ఇవ్వటం అన్నిటికన్నా గొప్ప విషయం. అలా అవసరమైన వారికి ఇచ్చే యత్నం లో మీరు పొందే ఆనందం దానం ఇచ్చిన అనుభవం కన్నా చాలా గొప్పది. అయినా మీరు ఇవ్వకుండా ఎందుకు ఉండాలి? మీ దగ్గర ఉన్నది ఏది అయినా దానిని ఎప్పటికైనా ఇచ్చేయలి. ఆ ఇచ్చేది ఎదో మీ స్వయం హస్తాలతో ఇవ్వండి, మీ వారసుల మీదుగా కాదు.

మీరు తరుచూ అంటూ ఉంటారు, “అర్హునికి మాత్రమే నేను ఆసరా ఇస్తాను,” అని. కానీ, నిండు పండ్లని పూచు చెట్ట్లు అలా అనట్లేదు, మీ ఇంట్లో ఉండు పశుసంపద అలా అనట్లేదు. వాటి దగ్గర ఉన్నవి అంతా అవి ఇస్తున్నాయి, ఎందుకంటే దాచటం అనగా నాశనం చెయ్యటం అని వాటికి తెలుసు కనక. ప్రతి దినమూ రేయిని పగటిని బేధం లేకుండా పొందువారు ఎవ్వరు అయినా నీ నుంచి దానం పొందటానికి అర్హులే కదా. సముద్రపు నీరు తాగే ఎవ్వరు అయినా నీ సరస్సు లాంటి ధనము నుంచి తీసుకొనుటకు అర్హులే. అయినా తీసుకోవటంలో కావాల్సిన ధైర్యం, విశ్వాసం, ఇవ్వటానికి ఎక్కడా తీసిపోవు.

ఇచ్చువాడివి కావొచ్చు కానీ నీ అర్హత ఏముంది ఎదుటివారి అర్హతను నిర్ణయించుటకు? నీ చాతిలో ఏమి నింపావని వారి ఆత్మ గౌరవాన్ని కించపరుస్తావు? దానం తీసుకోను వారి అర్హత చూసిన నీవు, దానం ఇవ్వగల నీ సామర్ధ్యాన్ని కూడా పరిగణలోకి తీసుకో. నువ్వే ఒక దానాయంత్రంగా మారు. ఎందుకనగా, ఇచ్చేది, తిరిగి పుచ్చుకునేది, ప్రకృతి, జీవితం మాత్రమే. నువ్వు కేవలం ఒక సాక్షివి.

ఇక దానం పుచ్చుకున్న వారు: మీరు రుణం తీసుకున్నాం అన్న భావనలో కూరుకుపొకండి. దానికి బదులుగా మీకు, మీకు దానం చేసిన వారికి మధ్య ఒక విడతీయలేని సంబంధాన్ని నెలకొలపండి. ఇద్దరూ కలిసి పైకి ఎదగండి. వారు దానం వల్ల వచ్చే దైవత్వాన్ని రెక్కలుగా చేసుకు ఎదిగితే, మీరు దానం తీసుకున్న బహుమతులతో ఎదగండి. కానీ, మీరు తీసుకున్న అప్పు గురించి పదే పదే ఆలోచిస్తూ దానం ఇచ్చిన మనసును అవమానించి కించపరచకండి. మీకు దానం ఇచ్చిన వారు దాన గుణానికి ప్రతిరూపమైన నేలకు, ఆ పైవాడైన భగవంతుడికీ పుట్టిన బిడ్డలు.” అని దానం గురించి అతని ప్రసంగాన్ని ముగించాడు ఆమ్లుస్తాఫా.

అప్పుడు ఆ నగరంలో నివసించే ఒక ముసలివాడు మాట్లాడాడు. అతడు ఆ నగరంలో అతిథి గృహాలను చూసుకునే వ్యక్తి. “ఆహార ఆచారాల గురించి కూడా చెప్పండి,” అని అతను అడిగాడు.

దానికి కూడా ఆమ్లుస్తాఫా సమాధానం ఇచ్చాడు: “మనము భూమినుండి వచ్చే సువాసనను పీల్చో, మొక్కలువలే సూర్యుని కాంతిని తేసుకునో బ్రతకలేము. మన ఆకలి తీరాలి అంటే ఒక ప్రాణాన్ని చంపాలి. మన దాహం తీరాలి అంటే మరొక జీవిని దాని అమ్మ నుంచి లాగి వెయ్యాలి. కాబట్టీ, వాటిని ఒక ప్రార్థనగా చెయ్యండి. మీ కత్తులు, సుత్తులు, పలుగూ పారలను ఆ ప్రాణాన్ని కోల్పోయే జీవి నివసించు మందిరంగా భావించండి. వాటి వల్ల, మన కోసం, అడువుల్లో నగరాల్లో నివసించే ప్రాణులు ప్రాణాన్ని వీడుతున్నాయి. గుర్తు పెట్టుకోండి, ఆ ప్రాణులు మనిషి కన్నా స్వచ్చమైనవి, ఎంతో అమాయకమైనవి.

నువ్వు ఒక జంతువును చంపినప్పుడు, మనసులో ఒక ప్రార్థన చెయ్యి: ‘నిన్ను చంపు అదే శక్తి నన్నూ చంపుతుంది, నేను కూడా వేరొక జీవికి ఆహారము అవుతాను. ఏ ప్రాకృతిక ప్రక్రియ వలన నీవు నా చేతికి చిక్కావో, అదే ప్రక్రియ వలన నేను నన్ను మించిన చేతికి దొరుకుతాను. నీ రక్తం నా రక్తం వేరు కాదు. అది ఈ ప్రకృతి అనే మహా వృక్షం ఎదగటానికి వెర్లతో తీసుకునే తేమ మాత్రమే.’

ఇదే విధంగా, నువ్వు ఒక పండుని నోటితో కొరికినంతన వెంటనే మనసులో చెప్పుకో: ‘నీ విత్తనాలు నా లోపల జన్మని తీసుకుంటాయి. నీ రేపటి మొగ్గలు నా హృదయంలో వికసిస్తాయి. మనం ఇద్దరం ఆనందంగా అంతులేని కాలాల చివ్వరి వరుకూ కలిసే ఉంటాము.’ అని.

వసంతం వచ్చి నీవు మద్య పానీయాలు కోసం పండ్లను పోగుచేయి వేళ, ‘నేను కూడా ఒక పండ్ల చెట్టునే, నేను కూడా ఇలాగే పోగుచెయ్యబడతా; నేను కూడా ఇలాగే ఎప్పటికీ తరగక లెక్కలేనన్ని శరీరాల్లోకి పొయ్యబడతను.’ అని. శీతాకాలంలో వాటిని ఆశ్వదించు సమయములో, ఆనందంగా గానం చెయ్యండి: వసంతం గురించీ, చెట్ల గురించి, పండ్ల గురించీ, మీ గురించి.” అని ఆమ్లుస్తాఫా ముగించాడు.

వెంటనే ఒక రైతు, “శ్రమ గురించి చెప్పండి,” అని అడిగాడు.

దానికి కూడా ఆమ్లుస్తాఫా సమాధానమిచ్చాడు: “మనం ఈ నేలతో, ఈ మట్టితో కొనసాగించే అనుబంధమే శ్రమ. శ్రమ లేక తీరుబడిగా ఉండటం అంటే కాలానికి, కాలమాన పరిస్థితులకు అపరిచితులుగా మారిపోతున్నాము అని అర్థము. కాలం, కాలంతో పాటుగా భూమీ, ఎంతో గర్వంగా ముందుకు, ఆ అంతులేని కాలలోకి పయణమవుతూ ఉంటాయి. మనము కూడా వారితో కలవాలి.

నువ్వు పని చేస్తునప్పుడు, నీవు ఒక వేణువు అన్న విషయము తెలుసుకో. నీ శ్రమలో పడి నలిగే గంటలు, నీ హృదయము నుండి గానములా వెలువడతాయి. అటువంటి గానములో ఎవరికి మాత్రం పాలుపంచుకోవాలని ఉండదు?

ఎలప్పుడు మీకు పని ఒక శాపం అని, శ్రమ ఒక దురదృష్టం అని చెప్పబడింది. కానీ, ఓ ఓర్ఫలేస్ నగరవాసులారా, నేను చెప్తున్నా వినండి. శ్రమ ఈ భూమిపైన కనబడిన మొట్టమొదటి కల. శ్రమ ఈ భూమిపై నిలవబడే చివ్వరి కళ. ఈ భూమి పుట్టిన వేళ పుట్టింది శ్రమ, అది ఈ భూమాత సైతం కోరుకునే ఒకే ఒక్క కోరిక. అటువంటి శ్రమ చేస్తున్న మీరు అంతా జీవితాన్ని నిజమైన రీతిలో ప్రేమిస్తున్నారు. శ్రమ జీవిత అర్ధానికి అతి దగ్గరగా ఉండు ఒకే ఒక్క దారి.

కానీ శ్రమ కలిగించే బాధలో మీరు మీ పుట్టుకను ఒక దురదృష్టంగా భావిస్తే, మీ తలరాతను మీరు శంకిస్తీ, తెలుసుకోండి, శ్రమ వల్ల మీ తలపై పుట్టు చెమట చుక్కే మీ తలరాతను మార్చే శక్తి.

మీకు జీవితం ఒక అంధకారం అని చెప్పబడింది. బాధలో మీరు అదే నమ్ముతారు. కానీ నేను చెబుతున్నా, జీవితం నిజంగానే అంధకారం; కోరిక లేకుంటే. ఆ కోరిక గుడ్డిది అవుతుంది; జ్ఞానం లేకుంటే. ఆ జ్ఞానం అర్థం లేకుండా పోతుంది; శ్రమ లేకుంటే. ఆ శ్రమ వ్యర్థం అయిపోతుంది; ప్రేమ లేకుంటే. ప్రేమతో పనిచేసే ప్రతీ క్షణం మీరు మీతోనే కాక, మీ తోటి వారితో, ఆ దైవంతో కూడా ముడిపడి ఉంటారు.

ప్రేమ లేకుండా చేసే పని ఫలితాన్ని ఇస్తుందా? ప్రతీ బట్టను గుండెల్లోంచి తీసిన దారాలతో మీ ప్రియులారు వేసుకోబోయే కానుకగా నేయ్యాలి. ఇల్లు కట్టే ప్రతీ ఇటుకను ఎంతో ఇష్టంతో, మీ ప్రియురాలితో నువ్వు ఉండబోయే ఇంటిని కడుతునట్టుగా పేర్చాలి. నాటే ప్రతీ విత్తనం, పండు అయ్యాకా మీ ప్రియురాలి కోసం తీసుకెళ్లే పండులాగ ఎంతో ప్రేమగా, జాగ్రత్తగా నాటాలి, పెంచాలి, సాగుచెయ్యాలి. చేసే ప్రతీ పనిలో నీ ఊపిరిని ఉంచాలి; మీ ముందు మీ పని చేసి వేరు లోకాలకి తరలి వెళ్ళిన గొప్పవారు అంతా మీ వెంటే ఉండి మీ పనిని చూస్తున్నారు అని తెలుసుకోవాలి.

ఒక సారి నేను ఎవరో వారి నిదురలో అనటం విన్నాను: భూమిని సాగు చేయ్యు వారికన్నా, ఒక రాతిలో తన ఆత్మను పెట్టి రుపమునిచ్చే శిల్పే గొప్పవాడు అని. కాళ్ళకి చెప్పులు చేయ్యువాడికన్నా, ఆ ఇంద్రధనస్సు రంగులతో వస్త్రాలను నేచేవాడు గొప్పవాడు అని. లేదు. నిదురలో కాదు, ఈ మద్యనపు సూర్యుని కింద నుంచుని చెబుతున్నా: ఏ రోజూ ఆ గాలి ఆశోక వృక్షంతో ప్రేమగా మాట్లాడి గడ్డి పరకను చులకనగా చూడదు కదా? ఇంకా ఆ గాలిని ప్రేమతో ఎవరైతే పుచ్చుకున్నారో, వారే గొప్పవారు.

కంటికి కనబడే ప్రేమే శ్రమ. అటువంటి ప్రేమతో మీరు పని చేయలేనప్పుడు ఆ పనిని వడిచిపెట్టి, గుడి ప్రాంగణాల్లో పని మీద ప్రేమతో పని చేసి సంపాదించే వారి దగ్గర బిచ్చం తీసుకుని బ్రతకటం ఉత్తమం. ఎందుకనగా, ఇష్టం లేకుండా మీరు వండిన భోజనం, రుచి కోల్పోయి అతిథి సగం ఆకలినే తీరుస్తుంది. ఇష్టం లేకుండా మీరు కోసిన పువ్వులు సువాసనను పోగొట్టుకుని, విషాన్ని వెడచిమ్ముతాయి. మీరు ఒక గంధర్వుని వలే పాడగలిగినా, ఇష్టం లేక పాడిన పాట ఆ రేయీ పగటి మాధుర్యాన్ని అస్తవస్తం చేస్తుంది.” అని ఆమ్లుస్తాఫా వివరించాడు.

అంతట ఒక మహిళ ముందుకు వచ్చి, “ఆనందం – బాధ గురించి చెప్పండి,” అని అడిగింది.

అధ్యాయం ౩: ఆనందం – బాధ, గృహాలు, దుస్తులు మరియు విక్రయ-కొనుగోలులు.

అంతట ఒక మహిళ ముందుకు వచ్చి, “ఆనందం – బాధ గురించి చెప్పండి,” అని అడిగింది.

దానికి అతడు సమాదానం ఇవ్వసాగాడు: “మీ ఆనందం మీ ముసుగులేని బాధే! ఏ బావి లోతుల నుండి మీ ఆనందం వెల్లువెత్తుతుందో అదే మనసు బావి మీ కన్నీటితో పొరలుతుంది. అది కాక ఇంకేముంటుంది? మీరు ఎంత భాదని దిగమింగగలరో అంతా ఆనందానిని ఆస్వాదించగలరూ అని అర్ధం. ఏ గిన్నెలో ఐతే మీరు ద్రాక్ష రసాన్ని తాగుతారో ఆ గిన్నెని కొమ్మరి వాడు నిప్పుల కొలువులో నుండేగా తీసాడు? ఏ వేణువు మీ మనసుకు తన సంగీతంతో సంతోశానిస్తోందో, ఆ వేణువు కొడవళ్ళతో నరకబడే కదా తయారు చెయ్యబడింది? ఎప్పుడైనా మీరు ఆనందంగా ఉన్నప్పుడు మీ మనసు లోతుల్లోకి తొంగి చూడండి. ఏ విషయం మీకు బాధని కలిగించిందో, అదే మీ ఆనందానికి కూడా కారణం అవుతుంది. అలాగే మీరు బాధలో ఉన్నప్పుడు చూస్తే, ఏ విషయం మీకు అమితమైన సంతోషాన్ని ఇచ్చిందో, అదే మీ బాధకూ కారణం.

“మీలో కొందరు బాధ కన్నా సంతోషమే గొప్పదని, కొందరు, కాదు బాధే గొప్పదని అంటారు. కానీ ఆ రెండూ విడతీయరానివి. ఆ రెండూ కలిసే మీ మనసులోకి వస్తాయి. ఒకటి మీతో ఏకాంతంలో తోడుగా ఉంటీ, గుర్తుపెట్టుకోండి, మరొకటి మీ పాంపుపై పవళించి ఉంటుంది.

“ఆ రకంగా మీరంతా మీ ఆనందానికి బాధకు మద్య బంధింపబడి ఉన్నారు. ఎప్పుడైతే మీరు మిమ్మల్ని వీటి రెండిటి నుండి విముక్తులను చేసుకుంటారో, అప్పుడే మీరు స్థిమితమైన మనస్సుతో నిశ్చల్లంగా ఉండగలరు.

“అంతిమ తీర్పులో మిమ్మల్ని తూచినప్పుడు మీ ఆనదం, భాదలు విలువని కొలిపోతాయి.” అని అల్ముస్తఫా వాళ్ళతో పలికాడు.

అంతట ఒక సుతారి ముంధుకు వచ్చి, “గృహాలు గురించి కూడా మాకు చెప్పండి,” అని అడిగాడు.

ఆ ప్రశ్నకు కూడా అల్ముస్తఫా సమాదనం ఇచ్చాడు. “ఒక నగర మధ్యలో మీ గృహాన్ని నిర్మించీ ముందు, మీ ఊహాలకు అనుకువగా ఒక అడవి నడిమధ్యన ఓ బిలాన్ని ఏర్పరుచుకోండి. ఎందుకంటే, ఎలా అయితే మీరు అలిసిపోయి సాయంత్ర సమయానికి ఇంటికి రావాలి అని కోరుకుంటారో, అలాగే ఈ నిత్య జీవనముతో అలసిన మీలోని బాటసారి ప్రకృతిలో అతని స్థానాన్ని కోరుకుంటాడు. మీ ఇల్లు మీకున్న ఒక పెద్ధ శరీరం లాంటిది. అది ఎండతో పెరుగుతూ, రాత్రుల నిశ్చలత్వంలో నిదురపోతుంది. మీలాగే దానికి కూడా కొండల్లోకి, కొనల్లోకి, ఎత్తైన పర్వత శీకరాల్లోకి వెళ్లాలని ఉంతుందిగా? మీ ఇల్లు కూడా కలలు కంటుందిగా?

“నాకు కుదిరితే ఇప్పుడే మీ ఇళ్లని వితనల్లా మలిచి వాటిని కొండల్లోనూ, అడివిల్లోనూ చల్లేసే వాడిని. అప్పుడు కొనలు మీకు రహదారులు అవుదును, పచ్చటి నెలలు మీకు సందులుగా వ్యవహరించుదును. మీరు ఒకరిఒకోసం మరొకరు తెగల్లో, కోమల్లో, రెమ్మల్లో ఎదురు చూద్ధురు. మీ దుస్తులు పువ్వుల్ల సువాసనను వెదచల్లును.

“కానీ అవేవీ ఇప్పుడు జరగవు.

“మీ పూర్వీకులు వారి భయాలతో మిమ్మల్ని ఒకరికి మరొకరికి తేడా లేనంత దగ్గరగా తీసుకువచ్చి విడిచిపెట్టారు. ఆ భయం ఇంకా మీలూ చాలా కాలం ఉంటుంది. ఆ భయం ఉన్నంత వరకు ఈ నగర గోడలు మీ మనసుల్ని ఆ ప్రకృతిని ఇలా వేరు చేసే ఉంచుతాయి.

“నా ఈ ఒక్క సందేహాన్ని తిర్చండి ఒర్ఫలెసే ప్రజలారా! ఏముంది మీ ఈ ఇలల్లో? ఎంధుకు వాటిని అంతా ద్రుడమైన తలుపులతో మూసేసి ఉంచుతున్నారు? మీ ఇంట్లో శాంతి కొలువి ఉందా? ఏ శాంతి అయితే మీ నిజమైన గుణం యొక్క శక్తిని చతుతుందో? మీ ఇంట్లో మీ తరతరాల, జన్మజన్మల ఆచూకీలు ఉన్నాయా? ఏ ఆచూకీలు మీ మనస్సు యొక్క అమోఘమైన శీకరాలని మీకు పరిచయం చేస్తాయో? మీ ఇళ్ళల్లో అందం దాగి ఉందా? ఏ అందం ఐతే మిమ్మల్ని ఈ చెక్క కుర్చీల నుంచీ రాతి గోడల నుంచీ ఆ పవిత్రమైన పర్వతాలవైపు నడిపిస్తుందో? చెప్పండి! ఇవేవైన మీ ఇంట్లో ఉన్నాయా? లేక, కేవలం మీ ఇంట్లో సౌకర్యం మాత్రమే ఉందా? ఆ సౌకర్యం అయ్థీ ఇంట్లోకి ఒక అతిధిగా చొరబడి, మనతో పాటుగా పెరిగి, మనల్ని బానిసల్ని చేసి అది యజమాని అవుతుందో, ఆ సౌక్యం మాత్రమే మీ ఇంట్లో ఉందా?

“ఆ సౌక్యం కోసం మీరు ఆరాటపడి, మనిషిలో ఉన్న ఆత్మ ప్రేరణను మట్టి కరిపిస్తున్నారు. అది మిమ్మల్ని ఆట బొమ్మలను చేసి మీ కొరికాలను యెరగా వేసి మిమ్మల్ని ఆడిస్తోన్ధి. దాని చేతులు మెత్తగా ఉన్నా, దాని హృదయం కటినమైనది. అది మమల్ని మీ సౌకర్యామిన పానుపు పై పడుకూపెట్టి మీ పక్కనే నుంచుని మిమ్మల్ని ఎలా బానిసను చేసిందో తలుచుకుని హేళన చేస్తుంది.అది మీ ఇంద్రియములను వాడుకుని మీ శరీరాన్ని దానికి ఒక సుకమిన పాత్రగా మార్చుకుంటోంది. మిమ్మల్ని దాని వాంచకు బానిసను చేసి, మీలో సుఖం కోసం తపనను పెంచి, మీ ఆత్మకు ఉండవలిసిన ఆత్మప్రేరణను దూరం చేసి, మీరు ఏదీ సాదించక మరణించాక మీ కర్మకాండనందు మిమ్మల్ని తన నవ్వుతో హేళన చేస్తుంది.

“ఓ అనంత సృస్టికి పుట్టిన పిల్లల్లారా! నిశ్చలత్వంలో చంచలమైన మనసుతో తొనుకుతున్న మీరు, ఎవ్వరి చెతా బంధింపబడరు, లేక ఎవ్వరి చేతా మీ గుణమును కొలిపోరు. మీ ఇల్లు మీకు ఒక ముంధుకు తెస్కువెళ్లే నావ అవ్వాలి తప్ప మిమ్మల్ని ఆపివేసే ఆటంకం కాదు. ఇల్లు మిమ్మల్ని కాపాడే కనురెప్ప అవ్వాలి తప్ప మీ దెబ్బలపై కట్టే రక్తపుపొరలు కాదు. మీ ఇంటి లోపలకి వెళ్ళటానికి మీరు మీ రెక్కలను మడిచే రోజు ఎప్పటికీ రాకూడదు. మీరు ఆ పైకొప్పుకు తగలకూడదని మీ తలవంచే అలవాటు చేసుకోకూడదు. ఆ గోడలు ఎప్పుడెప్పుడు పెగిలి మీపై పడి మీ ప్రాణాలను హరిస్తాయో అన్న భయం మీ మనసును కలవర పెట్టకూడదు.

“చనిపోయిన వారు మీకోసం నిర్మించిన ఆ సమాదూల్లాంటి ఇళ్ళలో మీరు ఉండకూడదు.

“ఒక ఇల్లు ఎంత అద్బుతంగా, ఎంత అందంగా ఉన్నా, అది మీ జన్మ రహస్యాన్ని, మీ నిజమైన గమ్యన్నీ మీకు తెలియనివ్వకుండా ఆపివేసేదే అవుతుంది.

“మీలో ఊలలాడుతున్న అనంత విశ్వానికి ఆ ఆకాశమే పైకొప్పు, ఉదయమే తలుపులు, సంగీతమే కిటికీలు, రాతిరే పాన్పు.”

అప్పుడు ఒక చేనేత ముందుకొచ్చి, “దుస్తుల గురించి కూడా చెప్పండి,” అని అల్ముస్తఫాను అడగగ, అల్ముస్తఫా ధానికి సమాదానం ఇవ్వసాగాడు.

“మీ దుస్తులు మీ అందాన్ని కప్పివేస్తాయి. కానీ, మీలో అందవికారమైన విషయాలను ప్రపంచానికి చూపిస్తాయి. మీరు మీ దుస్తుల్లో వెతుకుతున్న స్వేచ్ఛ మిమ్మల్ని బంధించే గొలుసుల్లో, తాడుల్లో కూడా ఉంటుంది. అధి స్వేచ్ఛ కాదు. సూర్యుడితో, గాలులతో, చల్లటి వాన చినుకులతో తాకపడాల్సిన మీ దేహం మీ ఆభరణాల లోపల మగ్గుతోంది.

“గుర్తుపెట్టుకోండి. జీవుడు సూర్యుడే, జీవుడు వాయువే.

“మీలో చాలా మంది మన వేసుకున్న దుస్తులను ఆ గాలులీ నేచాయి అని అంటారు. అలా కనక నేచి ఉంటే, మీ గాలులు మీకు చాలా చేటు చేసినట్టే. ఆ గాలులు సిగ్గు పడాలి. కానీ ఆ గాలులు ఏం చేసాయో వాటికి తెలుసు. అందుకే అవి మీకు బట్టలు నేచి అడవిలోకి వెళ్ళి నవ్వుకుంటున్నాయ్. గుర్తుపెట్టుకోండి. మీరు అపవిత్రమైతే మాత్రమే మీరు సిగ్గుతో ముడుచుకుపోవాలి. ఎప్పుడైతే మీరు పవిత్రమని మీరు నమ్ముతారో ఇటువంటి మలినమైన దారులను మీరు ఎంచుకోరు. పవిత్రమినది దాచాల్సిన అవసరమేంటి?

“మీ కటిక పాదాలతో తాకబడటం ఈ భూమి తల్లికి ఇస్తాం. అలాగే మీ కురులతో ఆడటం ఈ గాలులకు ఇష్టం.” అని చెప్పి అల్ముస్తఫా ఆ ప్రెశ్నకు బదులు ఇచ్చాడు.

అంతట ఒక వ్యాపారి, “మాకు విక్రయించటం మరియు కొనుగోలు చెయ్యటం గురించి చెప్పండి,” అని అడిగాడు.

“మీకోసం ఈ భూమి తన సారాన్ని పండ్లగా పండిస్తోంది. వాటితో మీకు ఎలా సంతోషంగా ఉండాలో తెలియకుంటే మీరు ఆ సిరులకు అర్హులు కాదు. ఒకరికొకరు ఇచ్చిపుచ్చుకోవటం, ఒకరితో మరొకరు పంచుకోవటం వాలా మాత్రమే ఆ సిరులకు సార్థకత లబిస్తుంది. ఆ విధంగా మాత్రమే ఈ కల్పవల్లిని మీరు పూర్తిగా ఆస్వాదించగలరు. సమన్వయత్వంతో మరియు ప్రేమతో ఈ సిరులను పంచుకోకుంటే మీలో కొందరు లోభులుగా మారగ, మరింత మంధి ఆకలితో ప్రాకులడతారు.

“ఓ చేపలు పెట్టిన నావికులరా, ధాన్యం సాగుచేసిన రైతుల్లారా, పండ్లనూ కాయగూరలను పండించిన శ్రామికుల్లారా. మీరు బజారుల్లో మీరు సృస్టించిన వీటిని అన్నిటిని వర్తకులకు అమ్మే ముందు, వారిలో కూడా ఆ నేలతల్లి మనస్సును వారికి అర్ధమయ్యేలా తెలియజేయండి. మీరు వాటిని అనీతిని ఆమె నుండి ప్రెత్యెక్షంగా పొందారు. మీకే వాటిలూ ఉన్న ఆ అద్బుతమైన సారం అర్ధమవుతుంది. దానిని మీరే అందరికీ తెలియజేయాలి.

“వారిని అందరినీ సమతూకంగా మాత్రమే ఆ పంటను అమ్మమని చెప్పండి. బరూవుకు బరువు మాత్రమే సమతూకం. అలా కాక మాటలతో వస్తువును కొనుగోలు చేయటానికి ప్రయత్నించే వారిని దూరంగా ఉంచండి. ఎవరిన కేవలం మాటలు మాత్రమే మాట్లాడితే, వారిని మీతో పాటుగా పొలాలకి రమ్మనండి, లేదా మీ సోదరులతో పయనమై సముద్రాలలోకి తరలి వెళ్లి ఆ వలలతో దానిని సాగు చెయ్యమనండి. మీకు ఆసరాగా ఉన్న భూమీ సముద్రం, కష్టపడే ఎవరికైనా తోడుగా ఉంటాయని చెప్పండి.

“కానీ ఒక్క విషయం. మీ బజారుకు వచ్చిన ఎవరూ వొట్టి చేతులతో వెనక్కి వెళ్లకుండా చూస్కోవాల్సిన బాద్యత కూడా మీదే. ఒక్కరు ఆకలితో మిగిలున్నా, ఈ భూమితల్లికి ప్రశాంతత ఉండదు.” అని అల్ముస్తఫా ముగించాడు.

అధ్యాయం ౪: నేరాలు – శిక్షలు, చట్టాలు, స్వేచ్ఛ మరియు విచారణ-భావావేశము.

ఆ నగరానికి చెందిన ఒక న్యాయమూర్తి ముందుకు వచ్చి, “నేరం ధానికి సమందించిన శిక్షలు గురించి కూడా చెప్పండి.” అని అడిగాడు.

దానికి అల్ముస్తఫా, “ఎప్పుడితే ఒక మనిషి మనస్సు బద్రత లేక, ఒంటరిగా ఉనప్పుడు స్థిరం లేక వేస్తున్న గాలుల్లా ఎటు వీస్తే అటు పోతుందో, అప్పుడే మనిషి ఎదుటి మనిషిపై ఒక అగాయిత్యానికి పాలుబడతాడు. కానీ ఒకరికి చేటు తలపెట్టటం అంటే మనకి మనం చేటు తలపెట్టుకున్నట్టే. ఒక్క సారి ఒకరికి మనం తప్పు చేస్తే, ఎప్పటికీ దేవుడి సన్నిదిలోని మన పిలుపులు పైకి చేరుకోవు.

“ఆ సముద్రం లాంటి దేవుల్లే మీరు కూడా. కాకపోతే అధి ఎప్పటికీ మలినమవ్వడు. అధి కేవలం రేకల్లున్న వాటిని మాత్రమే ఎగరానిస్తుంది. ఆ సూర్యుడి లాంటి దేవుల్లే మీరు కూడా. కాకపోతే ఆ సూర్యుడికి ఎలుకల్లా దాక్కోవటమో సర్పంలా బుసలు కొట్టటమో తెలియదు. మీలో కూడా దైవం ఉంది. కానీ, ఆ దైవంతో పాటుగా ఒక మనిషీ, ఒక మేలుకొల్పు కోసం ఎదురుచూస్తున్న బాటసారి కూడా ఉన్నారు. ఇప్పుడు నేను మీలో ఉన్న మనిషి గురించి మాట్లాడతాను. ఎందుకంటే, మీలో కొలువై ఉన్న ఆ దైవానికి, ఆ ఆద్యాత్మిక చింతన ఉన్న బాటసారికి కూడా మలినమే అంటదు కదా!

“ఎన్నో సార్లు నేను మీ మాటలను వినప్పుడు, మీరు తప్పు చేసిన వారిని వేరుగా, వారు మీలో ఒకరు కాదు అనట్టుగా వ్యవహరించటం గమనించాను. వారిని మీరు ఒక అపరిచితునిలా చూడటం కూడా గమనించాను. వారు వేరే లోకం నుండి మీ మద్యకు వాచారా? కాదు కదా!

“మీలో చాలా గొప్ప ఆద్యాత్మిక జ్ఞ్యానం ఉన్నవారు కూడా మీలోని ఆ అత్యున్నతమైన శికరాన్ని దాటి ఎదగలేరు. అలాగే, మీలో అందరికన్నా నీచంగా ఉన్న వారిని చూస్తే, వారు మీ అందరికీ సాద్యపడే నీచత్వానికే దిగజారగలరు తప్ప, వారంటూ మికన్నా తక్కువకు పోలేరు. అయినా ఒక్క ఆకు తనకి నచ్చినట్టుగా, చెట్టుకి తెలియకుండా రంగు మార్చుకోలేదు కదా! అలాగే, మీ అందరి లోపలా ఒక చెడు ఆశయం లేకుండా ఎవ్వరూ ఒంటరిగా తప్పులు చేయలేరు.

“ఒక గుంపుగా మీరు ముందుకు కదులుతున్నారు. ఆ దైవాన్ని కలుసుకోవటానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు. మీరు బాటసారులు మాత్రమే కాదు. ఆ బాట కూడా మీరే. మీలో ఒకరు కింద పడ్డారు అంటే అది ఒక్క తప్పుగా మనం చూడకూడదు. అతను తన వెనకాల వచ్చే వారు అందరి కోసం పడిపోయాడు. అతని పతనం తరవాత తరాల వారికి ఒక హెచ్చరిక. ఆ దారిలో వెళితే పతనమవుతామని ఒక హెచ్చరిక. అలాగే అతను పడిపోయినది అతని వల్ల మాత్రమే కాదు. అతని ముందు వారి వల్ల కూడా. ఎవరితే ఆ దారిలో వెళ్ళీ ఆ మార్గాన్ని సరి చేయ్యలేదో, ఎవరితే అతనిని హెచ్చరించలేదో వాళ్లందరిదీ కూడా.

“ఇప్పుడు నేను చెప్పేది మీకు బాధగా అనిపించినా, ఒక హంతకుడి హత్య లేక ఒక దొంగ చేసిన దోపిడీ కేవలం వారి తప్పు మాత్రమే కాదు. ఒక నిజాయితీపరుడుకి ఈ చెడు విషయాలతో సమండమ్ లేపోవటం లేదు. చేతికి ఎన్నడూ పాపం అంటని వాడికి కూడా ఈ పాపాలతో సమండమ్ ఉంది. కొన్ని సార్లు తప్పు చేసిన వాడే పాపం చెయ్యని వాడు. ఎదుటివారి పాపాల వల్ల తప్పు చేసి శిక్షలు అనుభవిస్తాడు. మీరు న్యాయం నుండి అన్యాయాన్ని వేరు చేయలేరు. మంచి నుండి చెడునీ వేరు చెయ్యలేరు. అవి కలిసే ప్రతీ రోజూ సూర్యోదయాన్ని చూస్తాయి. అవి కలిసే ఈ జీవితమనే దుస్తులని నేస్తాయి. వాటిలో ఏది లేకపోయిన ఈ దుస్తులు కూడా ఉండవు.

“